Bacics of Media Literacy in the vision of Holy Quran

به حول و قوه الهی پایان نامه کارشناسی ارشد با عنوان «مبانی سواد رسانه از دیدگاه قرآن کریم» در دانشگاه امام صادق علیه السلام و داوری استاد ارجمند جناب آقای دکتر سید بشیر حسینی با درجه عالی دفاع شد. در چکیده این پایان نامه آمده است:

«حدود پنجاه سال است که با رشد و توسعه رسانه های جمعی همچون رادیو و تلویزیون، بحث سواد رسانه ای بر سر زبان ها افتاد، تا مخاطبان این رسانه ها بتوانند با دیدی باز و روشن دست به انتخاب، گزینشگری و تجزیه و تحلیل پیام های رسانه ای از بزنند. این مساله با فراگیر شدن رسانه های جدید اهمیت بیشتری یافته است و لزوم نگاه اسلامی و قرآنی به سواد رسانه ای را ایجاب می کند. با توجه به اینکه سواد رسانه ای یک مفهوم جدید در حوزه علوم ارتباطات است، بنابراین لازم است با استفاده از روش تفسیر موضوعی این مفهوم از دل آیات قرآن استخراج گردد. براساس این روش، آیات مختلفی که درباره یک موضوع در سراسر قرآن مجید موجود است در کنار یکدیگر قرار می گیرد و با تفسیر و جمع بندی مجموع آیات، دیدگاه قرآن درباره آن موضوع به دست آمده و کلیه آیات نیز تبیین می گردد. در این پژوهش، ابتدا تمامی تعاریف صورت گرفته درباره «سواد رسانه ای» جمع آوری گردید و با مقایسه و کنار هم قرار دادن آن ها، محورهای «دسترسی»، «تجزیه- تحلیل و ارزیابی» و «تولید پیام رسانه ای» احصاء گردید و استخراج آیات بر اساس این محورها صورت پذیرفت. نتایج پژوهش نشان می دهد که از دیدگاه قرآن کریم کلیدی ترین مفهوم در سواد رسانه ای، «خود کنترلی» یا به تعبیری بهتر«تقوا» است. برهمین اساس از نگاه قرآن، دسترسی به پیام های رسانه ای نیازمند « وجود صافی های اعتقادی»، «برخی توانایی های فردی» و ...است. همچنین «تجزیه-تحلیل و ارزیابی» نیازمند شناخت «ابزار و سطوح مناسب» آشنایی با «راه ها و موانع تجزیه و تحلیل صحیح پیام»، «بهره مندی از علم و دانش کافی»، «توجه به اهمیت پیام» است. در نهایت «تولید پیام رسانه ای» نیازمند برخورداری از «مهارت های فردی»، «مخاطب شناسی»، «مساله شناسی»، «شناخت کارکردهای پیام»، «آشنایی با روش های تاثیر گذاری بیشتر پیام» و در نهایت شناخت «روش های تولید پیام» است.»